Cezalandırıcılık Şeması

Cezalandırıcılık (Punitiveness) şemasına sahip iseniz aşağıdaki açıklamalardan bir kısmı size fazlasıyla aşina gelir:

• Bir hata yapsam cezamı çekmeliyim.
• Bir başkası hata yaparsa cezalandırılmalıdır.
• Hata yaptıysam zayıfımdır. Hata yapanlar zayıftır, zavallıdır.
• Eğer bir hata yapıldıysa niyetin hiçbir önemi yoktur.
• Ya doğru davranmışsındır ya yanlış davranmışsındır.
• Birisi yanlış bir şey yaparsa bu ona kesinlikle söylenmelidir.
• Eğer işimi doğru düzgün yapmazsam sonuçlarına katlanmalıyım.
• İnsanların kötü davranışları öylece kalırsa sinirlenirim.
• Affetmekte ve unutmakta zorlanırım.
• Kin tutarım.
• Hata yaptığımda kendime acımasızca yüklenirim.
• Birisi yanlış bir şey yaparsa bunu ona kesinkes söylerim. 
• İnsanların yaptığı kötü şeyler üzerinde düşünüp dururum, özellikle bedelini ödemediler ise.
• Kafamda kendimi ve diğer insanları yargılayan sesler var.
• İnsanlardan fazla eleştirici/baskıcı/yargılayıcı olduğum yönünde geri bildirimler aldım.

Cezalandırıcılık şemasına sahip iseniz aşağıdakine benzer çocukluk yaşantılarına sahip olabilirsiniz:

• Annem/babam sürekli neyi yanlış yaptığımı söylerdi.
• Annem/babam hata yaptığımda bana bağırırdı, beni cezalandırırdı.
• Küçükken bizim evde hata yapmaya yer yoktu.
• Annem/babam neyin doğru, neyin yanlış olduğuna dair pek çok şey söylerdi.

Kusurluluk/utanç şeması da bir diğer köken olabilir.

Cezalandırıcılık şeması hayatınızı nasıl etkiliyor?

• Eğlence, tatmin, merak, huzur gibi duygulardan mahrum kalırsınız.
• Tatmin edici ilişkiler kurmak zor olur çünkü cezalandırıcılığınız ile diğer insanları uzaklaştırırsınız. Çünkü adeta onların yanlışlarını aramak için pusuda bekliyorsunuzdur.
• Rahatlamak ve keyif almak zordur çünkü hata aramakla çok meşgulsünüz.